इजरायलको 'लर्न एण्ड अर्न' कार्यक्रम : प्युठानका सन्देश थापाको अनुभव

नेपाल इजरायल डट कम नेपालका हजारौँ युवाहरूको लागि इजरायलको “सिक्ने र कमाउने” (Learn and Earn) कार्यक्रम अवसर र चुनौतीहरूको सङ्गम बन्न पुगेको छ। सन् २०१७-२०१८ मा प्युठानका सन्देश थापा पनि यही कार्यक्रमअन्तर्गत इजरायल गएका थिए। उनी त्यहाँ एक वर्षसम्म आधुनिक कृषि प्रविधि सिक्दै खेतबारीमा काम गर्दै नेपाल फर्किए। उनी भन्छन्, “यो मेरो जीवनकै ठुलो अवसर बन्यो, जसले मलाई कृषि मात्र होइन, परिश्रम, अनुशासन र आत्मनिर्भरताको पाठ सिकायो।”

इजरायल यात्रा : नयाँ अनुभवको सुरुवात

सन्देश थापाले इजरायल जाने निर्णय गर्दा निकै उत्साहित थिए । नेपालमा कृषि गरिन्छ तर प्रविधिको कमीले उत्पादन कम हुन्छ भन्ने उनलाई पहिल्यै थाहा थियो। जब इजरायल सरकारले विदेशी विद्यार्थीलाई कृषि तालिमसहित काम गर्ने अवसर दिने कार्यक्रम ल्यायो, उनी पनि सहभागी भए।

“नेपालबाट पहिलो पटक प्लेन चढेर इजरायल जाँदा निकै रमाइलो महसुस भयो। तर, इजरायलको गर्मी, भाषा, खाना, र जीवनशैली नेपाली जीवनशैलीभन्दा एकदमै फरक रहेछ।” उनी सम्झिन्छन्।

पहिलो महिनामा सबै कुरा नयाँ लाग्यो। हिब्रु भाषा बुझ्न गाह्रो थियो, इजरायली खानासँग मेल खान गाह्रो हुन्थ्यो, तर बिस्तारै अभ्यस्त हुँदै गइयो। उनीजस्ता धेरै नेपाली विद्यार्थीहरू त्यहाँ गएका थिए, जसले एक अर्कालाई साथ दिन्थे।

कृषि तालिम र खेतबारीको अनुभव

इजरायलमा हप्ताको एक दिन कक्षा अध्ययन गरिन्थ्यो भने बाँकी पाँच दिन व्यावहारिक रूपमा खेतबारीमा काम गर्नुपर्थ्यो। सन्देश थापा टमाटर, काक्रो, बन्दा, खुर्सानी, स्ट्रबेरी, अङ्गुर जस्ता बालीहरूमा काम गर्न लगाए।

“इजरायलमा खेती गर्ने तरिका नेपालभन्दा धेरै आधुनिक छ। ड्रिप इरिगेसन (थोपो सिँचाइ) प्रविधि प्रयोग गरिन्छ, जसले कम पानीमा बढी उत्पादन दिन्छ। मल हाल्ने, बिरुवा हुर्काउने, झार उखेल्ने, टिप्नेसम्म सबै काम गर्ने मौका पाइयो।”

खास गरी गर्मी महिनामा इजरायलको तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियसभन्दा माथि पुग्न सक्छ। त्यस्तो अवस्थामा घाममा ६-८ घण्टासम्म काम गर्नुपर्ने हुन्थ्यो।

“नेपालमा भए यस्तो गर्मीमा खेती गर्न गाह्रो हुन्थ्यो, तर इजरायलका किसानहरूले कसरी स्मार्ट तरिकाले खेती गर्छन् भनेर देख्दा आश्चर्य लाग्थ्यो।”

परिश्रमको उचित मूल्य : कमाइ र बचत

काम गरेबापत प्रत्येक विद्यार्थीलाई मासिक १,२०० देखि १,५०० अमेरिकी डलर (करिब १.५ लाख रुपैयाँ) सम्म पारिश्रमिक दिइन्थ्यो।

“नेपालमा त्यति कमाउन निकै गाह्रो पर्छ। यहाँ काम कडा भए पनि उचित तलब पाइन्थ्यो। हाम्रो बसाइ, खानपान धेरै हदसम्म कम्पनीले व्यवस्था गर्थ्यो, जसले गर्दा बचत गर्न सजिलो भयो।”

नयाँ संस्कृति र जीवनशैली सिक्ने अवसर

इजरायल पुगेर सन्देश थापाले केवल कृषि मात्र होइन, नयाँ संस्कृति, अनुशासन, समयको मूल्य, र इजरायलीहरूको मेहनती स्वभाव पनि नजिकबाट बुझ्ने अवसर पाए।

“इजरायलीहरू समयको निकै ख्याल गर्छन्। सकारात्मक सोच राख्छन्, रिसाउँदैनन्, र प्रत्येक कामलाई प्रभावकारी बनाउन चाहन्छन्।”

सन्देश थापाले इजरायलका स्थानीय किसानहरूसँग मिलेर काम गरे। तिनीहरूकै मेहनत, सीप, र आत्मनिर्भर जीवनशैली देखेर नेपालमा पनि कृषि व्यवसाय व्यावसायिक ढङ्गले गर्न सकिन्छ भन्ने आत्मविश्वास बढ्यो।

इजरायलको सिक्ने र कमाउने कार्यक्रम : अवसर कि चुनौती?

सन्देश थापा जस्ता धेरै नेपाली युवाहरूका लागि इजरायलको सिक्ने र कमाउने कार्यक्रम अवसर हुनसक्छ। यहाँ आधुनिक प्रविधि सिक्न पाइन्छ, राम्रै कमाइ गर्न पाइन्छ, र नयाँ संस्कृति बुझ्न पाइन्छ। तर, त्यहाँको गर्मी, कठिन परिश्रम, भाषा, र अलग वातावरणमा बानी बसाल्न सक्नुपर्छ।

उनको सुझाव के छ भने,
✔ इजरायल जानुअघि कार्यक्रमबारे विस्तृत जानकारी लिनुपर्छ।
✔ शारीरिक रूपमा काम गर्न सक्षम हुनुपर्छ।
✔ कमाइ मात्र होइन, प्रविधि सिक्ने लक्ष्य राख्नुपर्छ।
✔ नेपाल फर्केपछि सिकेको ज्ञानलाई व्यवहारमा लागू गर्नुपर्छ।

निष्कर्ष : इजरायलमा सिकेको ज्ञानले प्रभावकारी परिवर्तन ल्याउन सक्छ

सन्देश थापाको अनुभवले देखाउँछ कि सही ठाउँमा सही सीप सिकेर आएमा, नेपालमै व्यावसायिक कृषि गरेर राम्रो आम्दानी गर्न सकिन्छ।

उनले भनेझैँ, विदेश गएर केवल पैसा कमाउने होइन, प्रविधि सिक्ने लक्ष्य राख्नुपर्छ। इजरायलबाट फर्केका धेरै नेपालीहरूले आधुनिक प्रविधि अपनाएर व्यावसायिक कृषि गर्न सुरु गरिसकेका छन्। यदि सरकारले पनि यस्ता युवाहरूलाई सही मार्गदर्शन र सहयोग गर्‍यो भने, नेपालको कृषि भविष्य उज्ज्वल हुन सक्छ।

नेपाल इजरायल डट कम