गाजा क्षेत्रमा जारी विनाशकारी द्वन्द्वलाई अन्त्य गर्ने प्रयासमा अमेरिका, कतार र इजिप्टले संयुक्त रूपमा नयाँ ६० दिनको चरणबद्ध योजना सार्वजनिक गरेका छन्। यस योजनामा पूर्व अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पनि आफ्नो व्यक्तिगत प्रतिबद्धता दिएका छन्।
योजनाका मुख्य बुँदाहरू
-
पहिलो दिन: हमासले ८ जना जीवित इस्रायली बन्धक रिहा गर्नेछ र इजरायली सेनाले उत्तरी गाजाबाट क्रमशः फिर्ता हुन थाल्नेछ।
-
सातौं दिन: हमासले ५ शव इस्रायललाई हस्तान्तरण गर्नेछ।
-
दशौं दिन: हमासले बाँकी बन्धकहरूको अवस्था सम्बन्धी जानकारी र मेडिकल प्रमाण प्रदान गर्नेछ, साथै इजरायली सरकारले अक्टोबर ७ पछिका पक्राउ परेका प्यालेस्टिनीहरूको विवरण सार्वजनिक गर्नेछ।
-
तीसौं दिन: थप ५ शव हस्तान्तरण गरिनेछ।
-
पचासौं दिन: २ जीवित बन्धक थप रिहा गरिनेछन्।
-
साठीऔं दिन: अन्तिम ८ शवहरू फिर्ता गरिनेछन्।
इजरायली सेनाको फिर्ता क्रमशः उत्तरी गाजाबाट दक्षिणतर्फ विस्तार हुने योजना छ। यसैगरी, गाजामा तत्काल मानवीय सहायता प्रवेश गराउने प्रावधान छ जसले स्थानीय नागरिकको जीवनयापनमा सहजता ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ।योजनामा गाजाको भविष्य शासन, सुरक्षा व्यवस्था र स्थायी युद्धविरामका विषयमा दीर्घकालीन वार्ता सुरु गर्ने कुरा पनि समावेश छ। प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले युद्ध पूर्ण रूपमा समाप्त हुन, हमासलाई पूर्ण रूपमा परास्त, निरस्त्र र ध्वस्त नगरेसम्म कुनै सम्झौता स्वीकार्य नहुने स्पष्ट पारेका छन्। उनले यसअघि नै उल्लेख गरिसकेका छन् कि हामीलाई कुनै पनि सम्झौताले हमासलाई पुनः सशक्त बनाउने मौका दिनु हुँदैन। नेतान्याहुको यो अडानले इजरायली राजनीतिको आन्तरिक विवाद झनै उग्र भएको छ। कतिपय दक्षिणपन्थी नेताहरूले गाजामा पूर्ण सैनिक कब्जा र नयाँ यहूदी बस्तीहरू स्थापना गर्ने नीति समर्थन गरिरहेका छन्। गत वर्षको युद्धविराम र बन्धक सम्झौताले हमासलाई पुनः सशक्त बनाउन अवसर दिएको आरोप नेतान्याहु र उनका समर्थकहरूले लगाउँछन्। उनको तर्क छ कि यस्ता सम्झौताले द्वन्द्वलाई मात्र लामो पार्छ र इजरायली सेनाको ज्यान जाने क्रम बढ्छ। त्यसैले, उनीहरू पूर्ण सैनिक नियन्त्रण र क्षेत्रीय पुनःस्थापनाको पक्षमा छन्। संयुक्त राष्ट्रसंघ, मानवअधिकार संगठन र विश्वका थुप्रै देशहरूले बन्धक रिहा र मानवीय सहायता पहुँचाउन यो योजना स्वागत गरेका छन्। तर यसलाई व्यवहारमा उतार्न कूटनीतिक र सुरक्षाका चुनौतीहरू छँदै छन्। ६० दिनको यो योजना गाजा युद्धलाई रोक्न एउटा महत्वपूर्ण प्रयास हो, जसले दुई पक्षबीच विश्वास पुनर्निर्माण र मानवीय स्थिति सुधार गर्ने सम्भावना बोकेको छ। तर नेतान्याहुको कडा अडान र दक्षिणपन्थी दबाबले यसलाई व्यवहारमा सफल बनाउने बाटो सजिलो छैन। विश्व समुदायले यसले ल्याउने शान्तिलाई उत्सुकताका साथ हेरेको छ।