माइक्रोसफ्टद्वारा इजरायल बिरोधी चार कर्मचारी बर्खास्त

प्रविधि क्षेत्रको अग्रणी कम्पनी माइक्रोसफ्टले गाजामा इजरायली कारबाहीको विरोध गर्ने आफ्ना चार कर्मचारीलाई बर्खास्त गरेको छ । यो घटनाले कम्पनीको इजरायलसँगको गहिरो प्राविधिक साझेदारी र यसमाथि उठिरहेका नैतिक तथा कानुनी प्रश्नहरूलाई पुनः एकपटक सार्वजनिक बहसमा ल्याएको छ ।

बर्खास्त गरिएका चारजना कर्मचारीमध्ये दुईजनाले माइक्रोसफ्टका अध्यक्ष ब्राड स्मिथको कार्यालयसामु धर्ना दिएका थिए । ‘नो एज्युर फर अपर्थाइड’ नामक विरोध समूहका अनुसार, एना ह्याटल र रिक्की फामेलीलाई कम्पनीले भ्वाइस मेलमार्फत उनीहरूको जागिरबाट निकालिएको जानकारी दिएको थियो । त्यसपछि निस्रीन जारदात र जुलियस शानलाई पनि बर्खास्त गरिएको सो समूहले जनाएको छ ।

यी कर्मचारीहरूले गाजामा इजरायलले गरिरहेको युद्धको विरोध गरेका थिए । उनीहरूको मुख्य माग माइक्रोसफ्टले इजरायललाई दिइरहेको सहयोग बन्द गर्नुपर्ने र प्यालेस्टिनीहरूलाई क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने थियो । उनीहरू इजरायललाई प्रविधि उपलब्ध गराएकोमा कम्पनीको चर्को विरोधमा उत्रिएका थिए ।

माइक्रोसफ्टले भने यी कर्मचारीहरूलाई कम्पनीको नीति उल्लङ्घन गरेको र प्रदर्शनका कारण सुरक्षामा गम्भीर खतरा उत्पन्न भएको आरोप लगाउँदै बर्खास्त गरेको बताएको छ । कम्पनीका अध्यक्ष ब्राड स्मिथले हरेक व्यक्तिलाई आफ्नो विचार अभिव्यक्त गर्ने स्वतन्त्रता रहेको कुरामा जोड दिएका छन्, तर उनले यो स्वतन्त्रता कानुनसम्मत हुनुपर्ने पनि स्पष्ट पारेका छन् ।

यस मामिलामा माइक्रोसफ्टले इजरायलसँगको आफ्नो प्राविधिक साझेदारीबारे उठेका प्रश्नमा कानुनी अनुसन्धान गरिरहेको जनाएको छ । गत हप्ता नै कम्पनीले यो आरोपबारे अनुसन्धान गर्न एक कानुनी फर्मलाई जिम्मा दिएको थियो ।

इजरायलसँग माइक्रोसफ्टको प्राविधिक सम्बन्ध

माइक्रोसफ्ट र इजरायली सेनाबीचको प्राविधिक साझेदारी लामो समयदेखि चर्चामा रहँदै आएको छ। बेलायती सञ्चार माध्यम द गार्जियनले इजरायली रक्षा बलले गाजा र वेस्ट ब्यांकका प्यालेस्टिनीहरूको सामूहिक निगरानीबाट प्राप्त कल रेकर्डिङ लगायतका डेटा भण्डारणका लागि माइक्रोसफ्टको एजुर क्लाउड कम्प्युटिङ प्लाटफर्म प्रयोग गर्ने गरेको विषयमा समाचार प्रकाशन गरेको थियो ।

यसअघि, गत फेब्रुअरीमा द एसोसिएटेड प्रेस (एपी) ले पनि माइक्रोसफ्टले इजरायली सेनासँग प्राविधिक साझेदारी गरेको रिपोर्ट प्रकाशन गरेको थियो । एपीको रिपोर्टअनुसार, सन् २०२३ को अक्टोबर ७ मा हमासले इजरायलमाथि आक्रमण गरेपश्चात् इजरायली सेनाले प्रयोग गर्ने आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) उत्पादनको प्रयोग करिब २०० गुणाले बढेको थियो । यो वृद्धिले युद्धकालीन अवस्थामा माइक्रोसफ्टको प्रविधि कति व्यापक रूपमा प्रयोग भइरहेको छ भन्ने देखाउँछ।

माइक्रोसफ्टमा भएको यो घटना इजरायलसँगको सम्बन्ध रहेका विश्वका विभिन्न कम्पनी र शिक्षण संस्थाहरूले विरोधको सामना गरिरहेको बृहत् सन्दर्भको एक हिस्सा हो । यसअघि अप्रिल महिनामा पनि माइक्रोसफ्टकै अन्य दुई कर्मचारीलाई इजरायलको विरोध गरेकै कारण निकालिएको थियो । यी घटनाहरूले कर्पोरेट जगतमा कर्मचारीको अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र कम्पनीको व्यावसायिक सम्बन्धबीचको तनावलाई स्पष्ट रूपमा उजागर गर्दछ।

माइक्रोसफ्टले आफ्नो कानुनी अनुसन्धानको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेपछि मात्र यस मामिलामा थप स्पष्टता आउने अपेक्षा गरिएको छ । यस घटनाले कम्पनीहरूले भूराजनीतिक मुद्दाहरूमा कसरी आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्छन् र कर्मचारीको अधिकारलाई कसरी सम्मान गर्छन् भन्ने विषयमा महत्त्वपूर्ण प्रश्नहरू खडा गरेको छ।