दुइ हप्ताभित्र इजरायल - गाजा युद्ध अन्त्य गरेर सबै बन्धकहरु रिहा गर्ने ट्रम्पको योजना

दुइ हप्ताभित्र इजरायल – गाजा युद्ध अन्त्य गरेर सबै बन्धकहरु रिहा गर्ने ट्रम्पको योजना  

गाजा पट्टीको शासन हमासको सट्टा इजिप्ट र युएई लगायत चार अरब देशहरूले लिनेछन, हमास नेताहरूलाई निर्वासनमा पठाइनेछ र बन्दीहरूलाई रिहा गरिनेछ।

नेपाल इजरायल डट कम : २०२३ अक्टोबर ७ तारिक इजरायलमा हमासले गरेको नरसंहारबाट सुरु भएको इजरायल हमास युद्धले ठूलो धनधनको क्षतिका गरेको छ । श्रोतका अनुसार दुई हप्ताभित्रमा यो रक्तपातपूर्ण युद्धको अन्त्य हुनेगरी डोनाल्ड ट्रम्पले एक योजना अगाडी सारेका छन। योजना अनुसार गाजामा हमासको सासन अन्त्य गरी, ४ अरब राष्ट्रहरुको निगरानीमा प्यालेस्टिनी प्राधिकरणले सन्चालन गर्नेगरी यो युद्धको अन्त्य हुनेछ ।

अमेरिकी पहलमा हुन लागेको यस सम्झौता अनुसार सम्पूर्ण बन्धकहरु रिहा गरिनुका साथै हमासका शीर्ष कमान्डरहरुलाई निर्वासनमा पठाइनेछ । इजरायलको किबुज आलुमिमबाट हमासले अपहरण गरेर गाजातर्फ लगेका नेपाली विद्यार्थी विपिन जोशी अझसम्म गाजामै बन्धक रहेको विश्वास गरिएको छ । यस युद्धविरामसँगै उनी लगायत ज्ञात अज्ञात बाँकी रहेका सम्पूर्ण बन्धकहरु फिर्ता हुने आशा फेरि एकपटक पलाएको छ ।

इरानको आणविक केन्द्रमा अमेरिकी आक्रमण सम्पन्न भएलगत्तै अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प, विदेशमन्त्री मार्को रुबियो, इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहू र रणनीतिक मामिला मन्त्री रोन डर्मरबीच गाजा युद्ध समाधानका सम्बन्धमा चार-पक्षीय टेलिफोन संवाद सम्पन्न भएको थियो ।

यस वार्ताका विषयवस्तुमा जानकार एक स्रोत र इजरायल हायोम का अनुसार सहभागी सबै नेताहरू बी-२ बमवर्षक मिसनको सफलताबाट अत्यन्त उत्साहित थिए—स्रोतले यसलाई “उत्सव जस्तो खुसी” भनेका छन् । सो समाचारलाइ इजरायलका प्रमुख मिडियाहरु The Times of Israel, Israel Hayom लगायतका न्युज पोर्टलले पनि समाचार प्रकाशित गरेका छन ।

तर यो सन्तुष्टि केवल सैन्य सफलता मात्र थिएन, यसले भविष्यका रणनीतिक योजनाको ढोका खोलेको छ । राष्ट्रपति ट्रम्प र प्रधानमन्त्री नेतान्याहू अब्राहम सम्झौताको विस्तार गर्दै नयाँ अरब राष्ट्रहरूसँग शान्ति सम्झौता अघि बढाउन तत्पर देखिएका छन ।
उनीहरूले मूलत यी आधारभूत बुँदाहरूमा सहमति जनाएका छन्:

* सम्झौताको दुई हप्ताभित्र गाजा युद्धको अन्त्य गरिनेछ।
* गाजा पट्टीको शासन हमासको सट्टा इजिप्ट र युएई लगायत चार अरब देशहरूले लिनेछन।
* बाँकी हामास नेताहरूलाई निर्वासनमा पठाइनेछ र बन्दीहरूलाई स्वतन्त्र गरिनेछ।
* गाजाका विस्थापितहरूलाई अन्य मुलुकहरूले स्वेच्छिक रूपमा पुनःस्थापना गर्न अनुमति दिनेछन्।
* अब्राहम सम्झौताको दायरामा सिरिया, साउदी अरेबिया, र अन्य मुस्लिम राष्ट्रहरूले पनि इजरायललाई मान्यता दिँदै कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना गर्नेछन्।
* इजरायलले पहिलोपटक ‘Two state Solution’ सैद्धान्तिक रूपमा स्वीकार गर्दै, “प्यालेस्टाइनी प्राधिकरणमा सुधार भएमा” त्यो योजना लागू गर्न सकिने संकेत दिनेछ।
* अमेरिकाले जुडेया र समरिया (वेस्ट बैंक) मा सीमित इजरायली सार्वभौमिकता लाई मान्यता दिनेछ।

त्यसैक्रममा, इजरायल हायोमका दुई कूटनीतिक स्रोतहरूले जनाए अनुसार, राष्ट्रपति ट्रम्पले प्रधानमन्त्री नेतान्याहूमाथि गाजाको सैन्य अभियान अन्त्य गर्न निकै दबाव दिएका थिए—यो दबाब ‘अपरेशन राइजिङ लायन’ सुरू हुनु अगाडि देखि नै थियो, र त्यसपछि झन बलियो बन्यो।

अर्कोतर्फ, यो योजनाको सम्भावित असफलताले ट्रम्पको चिडचिडाहट बढाएको देखिन्छ—विशेष गरी इरानसँगको युद्धविराम घोषणा पश्चात इजरायली हवाई आक्रमण जारी राखिएको कारण। नेतान्याहूसँगको टेलिफोन संवादमा ट्रम्पले सोधेका थिए, “के एउटा सामान्य इरानी मिसाइलले हाम्रो सामूहिक शान्ति योजना भत्कन सक्छ?”

आतङ्ककारी समूह हमासको कब्जाबाट गाजा मुक्त हुनेछ र हमास नेताहरूलाई निर्वासित गरिनेछ, र सबै बन्धकहरूलाई रिहा गरिनेछ।

यद्यपि, अरब सहयोगीहरूले बारम्बार यस कुरा दोहोर्‍याएका छन् कि यदि इजरायलले फिलिस्तीनी प्राधिकरण (PA) लाई गाजामा उपस्थिति जमाउने अनुमति नदिएसम्म उनीहरूले गाजाको युद्धपछिको पुनर्निर्माणमा सहभागी हुने छैनन् — जुन कदम भविष्यमा दुई-राष्ट्र समाधानतर्फको बाटो मानिएको छ।

हुन त पहिले पनि गाजाको युद्ध विराम र बन्दी रिहाईका सन्दर्भमा धेरै प्रयास र अनेकन सम्झौताहरु नभएका होइनन । बन्दी रिहाईको लागि गरिएका युद्ध विराम समेत पटक पटक उल्लंघन गरिएको तीतो यथार्थ हामीसँग भएकोले आशा गरौं यस पटक त्यस्तो नभइदेओस । अब दीर्घकालीन युद्धविराम होस र शान्ति कायम होस , नेपाली विद्यार्थी विपिन जोशीको अवस्थाको बारेमा छिटै अवगत होस र उनी छिटै घर फर्किउन भन्ने कामना गरौं ।